“Het vanzelfsprekende dat ik heb over mijn eigen veiligheid irriteert na deze tentoonstelling.” – Een bezoeker.
Veiligheid wordt vaak gezien als een gegeven: iets waarvan we aannemen dat het er altijd zal zijn. Maar voor velen is veiligheid kwetsbaar, voorwaardelijk of helemaal afwezig. De tentoonstelling Veilig Samen Leven daagt bezoekers uit om veiligheid opnieuw te overdenken. Door middel van kunst, persoonlijke verhalen en interactieve installaties maakt deze tentoonstelling (on)veiligheid tastbaar. Het is indrukwekkend, confronterend en onmisbaar, en biedt een platform aan stemmen die vaak ongehoord blijven. Het is een ruimte waar zowel kunstenaars als bezoekers reflecteren op wat veiligheid werkelijk betekent.
Wat betekent veiligheid voor jou?
Een van de activiteiten van de tentoonstelling die aanzet tot nadenken zijn de rode muren waar bezoekers worden uitgenodigd om hun gedachten te schrijven over wat veiligheid voor hen betekent. Onder de bijdragen schreef iemand familie en daarnaast voegde iemand gekozen familie toe.
Deze simpele toevoeging leidde tot diepe gesprekken onder bezoekers over de rol van familie, gemeenschap en ondersteuningssystemen bij het creëren van veiligheid. Niet iedereen groeit op in een liefdevol, stabiel thuis. Velen moeten hun eigen gevoel van veiligheid opbouwen: via vrienden, mentoren of steungroepen. Daarom is Veilig Samen Leven zo krachtig: het creëert een veilige ruimte voor reflectie en begrip voor elkaar. Het is niet alleen voor artistieke expressie, maar ook voor persoonlijke groei en wederzijdse steun onder de kunstenaars en bezoekers.
Zoals Nadia Arsieni, regiodirecteur bij RN Zuid-West Nederland, uitlegde in haar toespraak op de openingsavond:
“Het mag nooit zo zijn dat je niet opkomt voor de kansen die je in het leven krijgt. Helaas is dat niet vanzelfsprekend. Er is een echt verschil in kansen. Dat merken we in herindeling, in onze dagelijkse praktijk. Sommige mensen hebben in de toekomst geen toegang tot hetzelfde niveau van steun, veiligheid of vertrouwen. De enige manier om dat te veranderen is door verbinding, door open gesprekken te garanderen en bestaande patronen te doorbreken.”
De cyclus doorbreken: Akarlo’s verhaal
Voor kunstenaar Akarlo Soleane vormde de cyclus van georganiseerde misdaad zijn leven al op jonge leeftijd. Zijn installatie, Generaties van geweld, nodigt bezoekers uit om fysiek door het verhaal van iemand die betrapt is op criminaliteit te lopen.
De installatie is een trap, een structuur die zowel functioneel als symbolisch is. Elke trede vertegenwoordigt een cruciaal moment in een leven waarin veiligheid nooit gegarandeerd was. Bezoekers worden aangemoedigd om hun eigen reflecties op de muur van de trap te schrijven, en zo de moeilijke vraag te beantwoorden:
Hoe creëer ik veiligheid als ik niet weet wat veiligheid is?
Akarlo deelt:
“Mijn werk gaat over opgroeien in georganiseerde misdaad en hoe het gevaarlijk gemakkelijk is en hoe snel je in de gevangenis kunt belanden. Dit is de eerste keer dat ik legaal leef, en door middel van kunst kan ik mijn verleden verwerken.”
Zijn werk spreekt veel bezoekers aan en zet aan tot reflectie op de impact van geweld, de kracht van tweede kansen en de rol van kunst bij het doorbreken van cycli.
Zoals een bezoeker het verwoordde: “Akarlo’s installatie is indrukwekkend, confronterend en noodzakelijk. Het stelt mensen een vraag waar ze misschien nooit aan gedacht zouden hebben als het niet voor zijn kunstwerk was geweest.”
Kunst als hulpmiddel voor re-integratie en genezing
Voor veel van de kunstenaars die betrokken zijn bij Veilig Samen Leven is kunst meer dan zelfexpressie, het is een manier om te overleven, een manier om hun verhalen te herschrijven.
Akarlo wil “andere mensen laten zien dat het mogelijk is om je eigen ding te doen en je eigen leven te creëren.”
De tentoonstelling roept ook een belangrijke vraag op en beantwoordt deze: hoe creëren we meer veilige platforms zoals deze? Als veiligheid niet voor iedereen vanzelfsprekend is, hoe zorgen we er dan voor dat mensen, met name mensen in kwetsbare posities, de kans krijgen om het op te bouwen?
Het antwoord ligt in verbinding, samenwerking en storytelling, iets waar Veilig Samen Leven om draait.
Bezoek de tentoonstelling en steun lokale kunstenaars en re-integratiemogelijkheden.
📅 Te zien tijdens Veilig Samen Leven van 12 feb – 9 mei 2025 in Den Haag, Utrecht, Amsterdam, Rotterdam.
🎟️ Mis het niet – Koop nu je tickets!
