Voor veel mensen die worstelen met hun geestelijke gezondheid, gaat het bij hulp zoeken niet alleen om het zoeken naar hulp, het gaat om wachten. Wachten op een telefoontje, wachten op een opening, wachten op een systeem dat vaak eindeloos en onvergeeflijk aanvoelt. Kunstenaar Greetje Kruidhof legt deze pijnlijke realiteit vast in haar visuele installatie, Hoe overleef ik de wachtlijst in de GGZ?
Via een slaapbank, video’s, een tafel en een gespannen telefoongesprek dompelt haar werk bezoekers onder in het gevoel van machteloosheid en urgentie dat zovelen ervaren bij het zoeken naar hulp.
Een systeem dat aanvoelt als een doolhof
Een bezoeker beschreef Greetje’s installatie als iets dat “dit gevoel van vastzitten geeft: vastzitten.”
En dat is precies de bedoeling.
Haar installatie bevat een wandelroute door elk gedeelte. Op een vergelijkbare manier lijkt de tafel op een kaart, als een transportsysteem met routes en verbindingen. Het toont eindeloze mogelijkheden, vragen en verschillende stappen om door het systeem te komen.
Deze visuele metafoor benadrukt de frustratie en onzekerheid van wachtlijsten voor geestelijke gezondheidszorg, waarbij patiënten door een overbelast systeem worden gesleept zonder duidelijke bestemming.
Het proces van het creëren van deze ervaring
Het proces van het creëren ervan was op zichzelf al een daad van zelfzorg en therapie: “Het duurde zo lang om de tape te maken, maar het was ook helend om te doen. Het helpt met de tijd, kunst is voor mij zelfzorg, het is therapeutisch” – Greetje.
Maar afgezien van haar eigen ervaring, maakt Greetje’s werk een belangrijke statement: dit is niet alleen een individueel probleem. De lange wachtlijsten bij GGZ treffen duizenden mensen en de gevolgen gaan verder dan frustratie: ze leiden tot een verslechtering van de geestelijke gezondheid, meer spoedeisende hulp en hogere kosten voor het zorgsysteem.
“De wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg zijn erg lang. Dat weet u. Maar wat belangrijk is, is dat het niet alleen een probleem is voor de mensen die wachten. Het kost veel geld. Al die mensen die op de wachtlijst staan maar niet geholpen worden, worden steeds zieker en hebben meer behandeling nodig dan ze in het begin nodig hadden. Ik denk dat we allemaal weten wat er kan gebeuren.”
Bezoekers van Greetje’s installatie bekijken niet alleen een kunstwerk; ze lopen erdoorheen, voelen het, ervaren het.
Zoals Greetje beschrijft: “In mijn installatie begin je bij de persoon op de wachtlijst. Loop erdoorheen. Luister goed. En dan voel je, al is het maar een beetje, hoe moeilijk het is.”
Mentale gezondheid wordt vaak besproken in termen van bewustwording, maar minder vaak in termen van actie. Greetje’s installatie is een harde herinnering dat erkenning niet genoeg is. Een systeem dat mensen in crisis dwingt om maanden of jaren te wachten op behandeling, laat hen in de steek. Haar werk vraagt bezoekers niet alleen om empathie te tonen, maar ook om na te denken, vragen te stellen en te pleiten voor betere mentale gezondheidsondersteuning.
📍 Stap binnen in Greetje’s wereld bij Veilig Samen Leven
📅 Te zien tijdens Veilig Samen Leven van 12 feb – 9 mei 2025 in Den Haag, Utrecht, Amsterdam, Rotterdam.
🎟️ Mis het niet – Koop nu je tickets!
