In Nederland verkeert de geestelijke gezondheidszorg in crisis, gekenmerkt door lange wachtlijsten en systemische tekortkomingen. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) meldt dat eind vorig jaar ongeveer 78.000 personen op de wachtlijst stonden voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Meer dan de helft van deze patiënten kampt met wachttijden die de maximaal acceptabele tijd voor het ontvangen van zorg overschrijden. Zorgverzekeraars, die wettelijk verplicht zijn om tijdige toegang te garanderen, schieten tekort, waardoor de achterstand en het lijden van de patiënt toenemen.
De menselijke en systemische kosten
Vertragingen in de zorg leiden tot een verslechtering van de geestelijke gezondheid, een verhoogd risico op crises, hogere kosten voor langdurige behandeling en een slechtere algehele veiligheid. Patiënten navigeren vaak door een complex, bureaucratisch verwijzingsproces, waarbij ze administratieve fouten en inconsistente beschikbaarheid van diensten tegenkomen. Financiële druk is een ander kritiek probleem. Velen nemen hun toevlucht tot dure particuliere zorg, waardoor er ongelijkheid in toegang ontstaat.
Een visuele weerspiegeling van de crisis
De installatie van kunstenaar Greetje Kruidhof, Hoe overleef ik de wachtlijst in de GGZ?, legt de emotionele tol van deze systemische mislukkingen vast. Met een bed dat symbool staat voor het stagnerende wachten en een beslisboom die bureaucratische hindernissen afbeeldt, benadrukt het werk de menselijke verhalen achter de statistieken. “Het bed is een plek waar je wilt herstellen, maar voor veel mensen wordt het een plek waar de tijd lijkt stil te staan”, legt Greetje uit.
Een oproep tot hervorming
Strengere handhaving van de verantwoordelijkheden van verzekeraars, meer financiering en gestroomlijnde processen om vertragingen te verminderen, kunnen mensen die worstelen met hun geestelijke gezondheid verder helpen. Het werk van Greetje vult deze bevindingen aan, maakt de onzichtbare strijd zichtbaar en roept op tot empathie naast systemische hervorming.
📅 Te zien tijdens Veilig Samen Leven van 12 feb – 9 mei 2025 in Den Haag, Utrecht, Amsterdam, Rotterdam.
🎟️ Mis het niet – Koop nu je tickets!