Voor veel mensen is het wachten op geestelijke gezondheidszorg niet alleen een kwestie van tijd, maar een periode van onzekerheid, machteloosheid en verergerende problematiek. Kunstenares Greetje Kruidhof brengt deze schrijnende realiteit indringend in beeld met haar installatie Hoe overleef ik de wachtlijst in de GGZ?. Het is meer dan kunst; het is een ervaring die raakt, confronteert en je dwingt om stil te staan bij de complexiteit van psychische hulpverlening.
Een gevangenis van tijd
Het middelpunt van Kruidhofs installatie is een eenvoudige bedbank, een alledaags meubelstuk dat normaal symbool staat voor comfort en rust. Hier verandert het in een gevangenis van tijd en onzekerheid. “Ik wilde de onzichtbare strijd van mensen die wachten tastbaar maken,” legt Kruidhof uit. “Het bed is een plek waar je wilt herstellen, maar voor veel mensen in deze situatie wordt het een plek waar de tijd stil lijkt te staan.”
De wereld gaat door, maar jij blijft stil staan
Twee video’s op een tv-scherm tonen de dubbele realiteit van mensen op een GGZ-wachtlijst. De eerste video neemt je mee in de wereld van de geestelijke gezondheidszorg, waar lange wachttijden en complexe problemen elkaar versterken. Het toont hoe hulpvragen groter worden naarmate de tijd verstrijkt en hoe de druk op mensen toeneemt.
De tweede video contrasteert dit met sociale media: beelden van een wereld die doorgaat. Vrolijke vakantiefoto’s, feestjes en promoties laten zien wat je mist terwijl je wacht. “Het voelt alsof je stil staat, terwijl de rest van de wereld doorleeft,” zegt Greetje.
Soundbites die onder je huid kruipen
De ervaring wordt versterkt door soundbites die je hoort via koptelefoons op de bank. Je luistert naar de frustrerende realiteit van eindeloze wachttijdmuziek en monotone stemmen: “Blijft u aan de lijn. U wordt zo spoedig mogelijk geholpen.” Afgewisseld met korte adviezen en overlevingstips, zoals ademhalingsoefeningen of suggesties om afleiding te zoeken, word je ondergedompeld in de machteloosheid van het wachten.
Kruidhof zegt: “Het telefoongesprek is herkenbaar voor iedereen die ooit hulp heeft gezocht. Maar voor mensen met een psychische hulpvraag voelt het soms alsof ze in een eindeloze wachtstand worden gezet – niet alleen aan de telefoon, maar in hun hele leven.”
Een complexe puzzel
Naast de bedbank hangt een groot bord met een beslisboom. Het toont de wirwar van stappen die mensen moeten doorlopen om toegang te krijgen tot zorg: formulieren invullen, doorverwezen worden, fouten corrigeren, opnieuw beginnen. Het is een visueel krachtig beeld van een systeem dat vaak meer verwarring veroorzaakt dan duidelijkheid biedt.
Waarom dit kunstwerk belangrijk is
Hoe overleef ik de wachtlijst in de GGZ? laat zien wat cijfers en statistieken niet kunnen vangen: de menselijke impact van wachten. Het herinnert ons eraan dat elk nummer op een wachtlijst een persoon vertegenwoordigt, met emoties, dromen en strijd.
“Ik hoop dat bezoekers niet alleen begrijpen hoe zwaar deze periode is, maar ook nadenken over hoe we het beter kunnen doen,” zegt Kruidhof. Haar werk is een oproep tot actie – niet alleen om systemen te verbeteren, maar ook om meer empathie te tonen voor mensen in kwetsbare situaties.
Stap in de wereld van de wachtlijst
Met Hoe overleef ik de wachtlijst in de GGZ? nodigt Greetje Kruidhof bezoekers uit om even stil te staan bij een realiteit die vaak wordt genegeerd. Het is een ervaring die je raakt en je vraagt: Hoe kunnen we beter luisteren, beter helpen en meer veiligheid bieden aan mensen die wachten?
📅 Vanaf 12 februari 2025 te zien tijdens Veilig Samen Leven in de Grote Kerk, Den Haag.
Lees meer over de expositie en ontdek hoe dit kunstwerk het gesprek opent over een van de grootste uitdagingen in onze zorgsystemen.
Samen kunnen we het verschil maken. Want niemand verdient het om vergeten te worden terwijl ze wachten.
